Trong thời đại số, mật khẩu chính là “chìa khóa” để bảo vệ tài khoản trực tuyến, dữ liệu cá nhân và cả tài sản của bạn. Tuy nhiên, rất nhiều người vẫn sử dụng những mật khẩu yếu như 123456, password, ngày sinh… khiến hacker dễ dàng đoán được. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách tạo mật khẩu mạnh và quản lý chúng một cách an toàn.
1. Thế nào là mật khẩu mạnh?
Một mật khẩu được coi là mạnh khi:
- Có ít nhất 12 ký tự.
- Kết hợp chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt.
- Không liên quan đến thông tin cá nhân (tên, ngày sinh, số điện thoại).
- Khó đoán, không theo quy tắc đơn giản (ví dụ: abcd1234, qwerty).
=> Ví dụ mật khẩu mạnh: T@pHocAnToan!2025
2. Sai lầm thường gặp khi đặt mật khẩu
- Dùng một mật khẩu cho nhiều tài khoản.
- Lấy thông tin cá nhân (tên, ngày sinh, số CMND).
- Ghi mật khẩu ra giấy hoặc lưu trong file txt không mã hóa.
- Không thay đổi mật khẩu trong thời gian dài.
3. Cách tạo mật khẩu mạnh dễ nhớ
- Phương pháp cụm từ (Passphrase): Ghép các từ ngẫu nhiên thành câu.
Ví dụ: ConMeo!ChayNhanh2025 - Phương pháp chữ cái đầu: Lấy chữ cái đầu trong câu bạn hay nhớ.
Ví dụ: “Hôm nay trời đẹp quá, tôi đi dạo công viên năm 2025” → Hntdq,Tddcvn2025! - Dùng trình tạo mật khẩu online (Password Generator) để có mật khẩu ngẫu nhiên.
4. Quản lý mật khẩu an toàn
a) Sử dụng Password Manager
Các phần mềm quản lý mật khẩu như:
- Bitwarden (miễn phí, mã nguồn mở)
- LastPass
- 1Password
- KeePass
Ưu điểm:
- Lưu trữ mật khẩu an toàn, có mã hóa.
- Tự động điền mật khẩu khi đăng nhập.
- Chỉ cần nhớ một mật khẩu chính (master password).
b) Xác thực hai yếu tố (2FA/MFA)
- Ngoài mật khẩu, bạn cần nhập mã OTP qua SMS, email hoặc ứng dụng (Google Authenticator, Authy).
- Giúp bảo vệ tài khoản ngay cả khi mật khẩu bị lộ.
5. Mẹo nhỏ để bảo mật tốt hơn
- Thay mật khẩu quan trọng (email, ngân hàng) 3–6 tháng/lần.
- Không lưu mật khẩu trên trình duyệt (dễ bị đánh cắp).
- Cẩn trọng khi đăng nhập trên máy tính công cộng.
- Kích hoạt cảnh báo đăng nhập lạ nếu dịch vụ hỗ trợ (Google, Facebook, Microsoft…).
Mật khẩu mạnh và cách quản lý an toàn là lớp bảo mật đầu tiên, cực kỳ quan trọng để bảo vệ bạn trước hacker. Hãy tập thói quen:
- Tạo mật khẩu phức tạp.
- Sử dụng Password Manager.
- Bật xác thực 2 lớp.
- Như vậy, dù bị lộ mật khẩu ở một dịch vụ nào đó, bạn vẫn có thể bảo vệ an toàn cho các tài khoản quan trọng khác.
